Kafa gürültüsü veya kulaklardaki çınlama (tinitus) yaygın görülür. Tinitus Latince ’çınlamak’ anlamındaki tinnire’den gelmektedir. Tinitus hastalık değildir. Bir dizi sağlık sorununun neden olabildiği bir semptomdur. Tinitus yaşla bağlantılı işitme kaybı veya kulak yaralanmasının sonucu olabilir ya da dolaşım sisteminizdeki bir hastalığın göstergesi de olabilir. Çoğu insan tinitusu denetim altına alarak veya altında yatan nedenleri tedavi ederek semptomlarının zaman içerisinde iyileştirilebileceğini bulmuştur. Tinitusun yarattığı ses rahatsız edici olabilse de hastalığın ciddi bir sorunun uyarısı olmasına ender rastlanır.
Bulgu ve Belirtiler
Tinitus hiçbir dış ses olmadığı zaman kulağınızda sesler duymaya dair sinir bozucu bir hissi beraberinde getirir.
Belirtileri ve bulguları şunlardır:
• Kulağınızda çınlama vızıltı ıslık veya tıslama sesi
• İşitme kaybı Gürültü ton açısından alçak sesle kükremeden yüksek sesle çığlık atmaya kadar farklılık gösterebilir. Bazı durumlarda ses o kadar yüksek olabilir ki düzgün biçimde konsantre olma veya duyma yetinizi etkileyebilir. Kulak kirinin birikmesi tinitusu kötüleştirebilir. Kulak kanalınızda fazla pislik olması dış sesleri duyma ve iç sesleri büyütme yetinizi azaltabilir.
Sebepleri
İç kulağınızın içerisinde binlerce işitme hücresi bir elektrik yükü taşır. Mikroskobik kıllar her duyu hücresinin yüzeyinde bir kenar oluşturur. Bu kıllar sağlıklı olduğu zaman ses dalgalarının basıncına uygun olarak hareket eder. Hareket bu hücreleri tetikleyerek işitme hücresi aracılığıyla elektrik boşaltmalarını sağlar. Beyniniz bu sinyalleri ses olarak yorumlar.
Eğer iç kulağınızın içindeki ince kıllar bükülür veya koparsa sürekli bir hareketlilik halinde rastgele hareket eder. Yüklerini elde tutamayan işitme hücreleri beyninize rastgele elektrik itkilerini gürültü olarak ’sızdırır’.
İç kulağınız içerisindeki işitme hücrelerinde meydana gelen hasar en yaygın olarak aşağıdakilerden ileri gelir:
• Yaşla ilgili duyma yitimi (presbikuz) Bu süreç genellikle 60 yaş civarında başlar.
• İç kulağınızda travmadan ötürü hasar Duyma yetinizde meydana gelen bu aşınma uzun süre boyunca yüksek sese aşırı derecede maruz kalmadan ileri gelebilir. Traktörler elektrikli testereler ve silahlar gürültü ile ilgili duyma yitiminin yaygın nedenleridir.
Tinitusun diğer nedenleri arasında şunlar olabilir:
Bazı ilaçların uzun vadeli olarak kullanılması Yüksek dozlarda kullanılan aspirin ve belirli antibiyotik türleri iç kulak hücrelerini etkileyebilir. Çoğu zaman bu ilaçları almayı bıraktığınızda istenmeyen gürültü kaybolur.
Kulak kemiklerinde değişiklikler Orta kulağınızdaki kemiklerin sertleşmesi (otoskleroz) işitme yetinizi etkileyebilir.
• Yaralanma Başınızda veya boynunuzda meydana gelen travma iç kulağınızda hasara neden olabilir.
Dıştan gelen bir kaynak yerine kan damarları sisteminizdeki belirli rahatsızlıklar da kulakta baş gösteren tinitusa (pulsatile tinnitus) neden olabilir.
Bunlar:
• Ateroskleroz Yaşın ilerlemesi ve kolesterolün diğer yağ birikintilerinin artması ile birlikte orta ve iç kulağınıza yakın olan büyük kan damarları her kalp atışında hafifçe bükülme veya genişleme yetisi anlamına gelen elastikiyetlerinin bir kısmını kaybeder. Bu da kan akışının daha güçlü zaman zaman daha çalkantılı hale gelmesine neden olarak kulağınızın vuruşları tespit etmesini daha kolay kılar.
Yüksek kan basıncı Hipertansiyon ve stres alkol ve kafein gibi tansiyonu yükselten faktörler sesi daha da fark edilebilir hale getirebilir. Başınızın konumunu değiştirmek genellikle sesin kaybolmasına neden olur.
Çalkantılı kan akışı Şah damarında veya boyun atardamarında daralma ya da bükülme olması kan akışının çalkantılı olmasına ve kafada gürültüye neden olabilir.
Kılcal hücrelerin kötü oluşumu Atardamarlar ile damarlar arasındaki bağlantılarda oluşan ve A-V kötü oluşumu adı verilen bir rahatsızlık kafada gürültüye neden olabilir.
• Baş ve boyun tümörleri Tinitus başta veya boyundaki bir tümörün semptomu olabilir.
Çoğu tinitus vakası zararlı değildir. Öte yandan eğer tinitus devamlı hale gelir ya da daha da kötüleşirse veya işitme kaybı ya da baş dönmesi yaşarsanız doktorunuza görünün Doktorunuz gürültüyü azaltabilecek tedaviler ve gürültü ile daha iyi başa çıkmanıza yardımcı olacak teknikler önerebilir. Eğer yaşla ilgili duyma yitimi olası bir nedeni değilse tek kulakta aynı anda meydana gelen tinitus ve işitme kaybının nedeni yaralanma nedeniyle iç kulağınızdaki bir sinirin zarar görmesinden ötürü olabilir ve doktorunuz tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Doktorunuzla birlikte belirtileri ve semptomları ne zaman başladıklarını ciddiyetlerini ve bunları neyin daha kötü hale getirebileceğini tartışabilirsiniz. Doktorunuz için yararlı olan başka bir şey de yüksek tansiyon ve herhangi bir ilaç alıp almadığınız gibi diğer tıbbi rahatsızlıklarınızla ilgili bilgilerdir.
Doktorunuz ayrıca kulağınızda pislik birikmesinin kulaklarınızdaki çınlamada payı olup olmadığını da görmek amacıyla kulaklarınızı muayene edecektir. Buna ek olarak doktorunuz başınızın ve boynunuzun kulak etrafındaki bölümü üzerinde stetoskop ile ses dinleme girişiminde bulunacaktır. Eğer iç kulağınızdaki hasar tinitusunuzun nedeni ise sizde öznel tinitus olabilir yani bunu sadece siz duyabilmektesinizdir. Ancak doktorunuz damarlarla ilgili bir rahatsızlıktan ileri gelen sesler duyabiliyorsa nesnel veya pulsatil tinitus hastasısınız demektir.
Öneriler
Bazen tinitusun semptomları zaman içerisinde iyileşir İyileşme sadece fiziksel değişikliklerin sonucu değildir ;çünkü kulaklarınızda meydana gelen her türlü hasar kalıcıdır ve geri dönülemez. Bunun yerine birçok insan semptomları azaltmak için ayarlamalar yapmayı öğrenmektedir.
Gürültünün şiddetini azaltmak ve buna olan direncinizi artırmak için şu teknikleri deneyin:
• Olası tahrik edicilerden kaçının Tinitus; yüksek sesler nikotin kafein kinin içeren maden suyu (sıtmayı tedavi etmek için kullanılan maddenin aynısı) alkol ve aşırı dozda aspirin nedeniyle daha da kötü hale gelebilir. Nikotin ve kafein kan damarlarınızı sıkıştırarak damarlarınız ve atardamarlarınız içerisinden olan kan akışı hızını artırır. Alkol kanınızın kuvvetini özellikle iç kulak bölgesinde daha fazla kan akışına neden olarak artırır.
• Gürültüyü perdeleyin Sakin bir ortamda bir vantilatör hafif bir müzik ve kısık seste dinlenen radyo tinitustan kaynaklanan sesin örtülmesine yardımcı olabilir. Bazı insanlarda hoş bir ses çıkaran işitmeye yardımcı cihazlara benzer aygıtlar olan tinitus gizleyicileri işe yarayabilir.
• İşitme yardımcı cihazı takın Eğer tinitusa işitme kaybı eşlik ediyorsa işitmeye yardımcı cihazlar dışarıdan gelen sesleri çoğaltarak tinitusun gürültüsünü daha az belirgin hale getirebilir.
• Stresi kontrol altına alın Stres tinitusu daha kötü kılabilir. İster rahatlama terapisi ister biyo-geribildirim isterse egzersiz aracılığı ile olsun stres yönetimi biraz rahatlama sağlayabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder